Geneza i historia zjawiska venture capital

Klasycznym i jednocześnie chyba najbardziej spektakularnym przykładem wsparcia pomysłodawcy znacznym kapitałem była, sfinansowana przez Izabelę Kastylijską, królowę hiszpańską, wyprawa Krzysztofa Kolumba do Indii. Królowa Hiszpanii kierowała się w tym przypadku nadzieją na duże zyski, znacznie przekraczające poniesione nakłady. Zyski te wpłynęłyby bezpośrednio na pozycję gospodarczą i polityczną królestwa w Europie, dlatego władczyni zaakceptowała duże ryzyko związane z wyprawą.

Jednak głównymi dostarczycielami kapitału byli w tym czasie bankierzy oraz zamożne rody kupieckie.

Zapotrzebowanie na kapitał zwiększyło się wraz z XIX wiecznym dynamicznym rozwojem przemysłu. Ambitne projekty przemysłowców były najczęściej kapitałochłonne.

Alfred Krupp nie zbudowałby swojego imperium, gdyby nie dwukrotna pomoc finansowa otrzymana od swojego wuja w zamian za udziały dla jego syna. Steven Jobs i Steven Wozniak nie zaistnieliby w powszechnej świadomości jako twórcy komputerowego giganta Apple, gdyby nie pieniądze trzeciego, najmniej znanego wspólnika.

Intel, Microsoft, Compaq, Lotus, Xerox to firmy, które gwałtowny rozwój zawdzięczają, obok oczywiście dobrego pomysłu, kapitałowi typu venture.

Trudno dzisiaj dokładnie umiejscowić w czasie powstanie terminu venture capital. Instytucjonalizacja tego typu finansowania nastąpiła po II wojnie światowej w Stanach Zjednoczonych, które wkroczyły w okres boomu gospodarczego, będącego pośrednio wynikiem wygranej wojny.

Po konferencji poczdamskiej szybko rozeszły się drogi dotychczasowych sojuszników i Stany Zjednoczone zmuszone zostały do podjęcia wyścigu zbrojeń. Wiązał się on nierozerwalnie z koniecznością osiągnięcia przewagi technologicznej nad konkurentem, a to z kolei wymagało dużych środków finansowych na badania naukowe i wdrażanie wynalazków i innowacji. Nie wszystkie projekty były realizowane w ramach rządowych badań naukowych. Wiele małych firm prywatnych dysponowało natomiast obiecującymi projektami. Na ich wdrożenie potrzebowały zaś kapitału. Wobec niewielkich rozmiarów tych firm, krótkiej historii, często braku jakiegokolwiek standingu finansowego, nie były w stanie uzyskać kredytu bankowego. Jedyną możliwością rozwoju było zwiększenie kapitału własnego.

Za pioniera venture capital uważa się American Research and Development Corporation z Bostonu założoną w 1946 roku. Organizacja ta postawiła sobie za zadanie nie tylko zasilanie kapitałem młodych, dysponujących innowacjami rynkowymi przedsiębiorstw, lecz również wspomóc ich w realizacji przedsięwzięcia, dostarczając profesjonalnej pomocy w dziedzinie zarządzania. Największym sukcesem korporacji była inwestycja w Digital Equipment Corporation.

W Europie rynek venture capital zaczął się rozwijać w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku, najpierw w Wielkiej Brytanii, potem na kontynencie. Na rynku brytyjskim za protoplastę funduszy venture capital uchodzi, założona przez pięć największych banków komercyjnych i Bank Anglii w 1945 roku, Industrial and Commercial Finance Corporation, dostarczająca firmom o dużym potencjale wzrostowym kapitał w zamian za udziały lub akcje. ICFC działa do dzisiaj jako Investors in Industry Group PLC.

Prawdziwy rozwój funduszy venture capital nastąpił jednak dopiero w 1979 r., kiedy w Stanach Zjednoczonych zniesiono szereg barier administracyjnych i wprowadzono udogodnienia podatkowe, widząc w venture capital sposób na ożywienie gospodarki poprzez wzrost jej innowacyjności.

Od początku lat 90-tych fundusze inwestycyjne typu venture capital obecne są w Polsce. Zdecydowana większość kapitału pochodzi od inwestorów zagranicznych.